De minister van Onderwijs heeft alle scholen verplicht om over te stappen naar een ‘andere’ manier van werken. Op twee scholen na wordt Papiaments de instructie- en voertaal. Vreemd dat een nieuwe minister zo snel besluit tot een dergelijke maatregel die bestaat uit een oriënterende fase tot het nieuwe schooljaar, een experimentele fase volgend schooljaar en uitvoering vanaf 19-20. Het houdt in dat vanaf de kleuterschool tot en met klas 6 Papiaments wordt gesproken. Ik weet niet of de minister het weet maar dat gebeurt NU ook al op veel basisscholen en ook opvallend veel binnen het Middelbaar Onderwijs, dus…
De keuze voor deze onderwijsverandering (vernieuwing zou ik het niet willen noemen) is gebaseerd op de eerste resultaten op twee basisscholen waar PSML als pilot-project werd uitgevoerd. De belangrijkste uitkomst daarbij is dat ‘het kritisch denk- en leervermogen’ veel beter is dan op controlescholen (geen idee welke scholen dat zijn). Nu ken ik geen enkele basisschool op Aruba dat zo modern werkt dat kinderen worden geprikkeld en uitgedaagd om kritisch te denken. Liever niet. Leerkrachten zitten daar helemaal niet op te wachten… de kinderen moeten gewoon ‘hun werk’ doen. Als je kritisch denkende kinderen wilt dan is de sfeer in de klas (en op school) naar mijn idee minstens zo belangrijk als de taal (hetzelfde geldt overigens ook voor kritisch denkende leerkrachten).
‘Kritisch denken is belangrijk. Er komen nu kinderen die mondiger en kritischer zijn. Dat is een punt van zorg voor Directie Onderwijs. Er is training nodig’, aldus het artikel waarin PSML werd aangekondigd. Ik zie het al weer helemaal voor me. Er worden allerlei zaken opgelegd, prachtig theoretisch onderbouwd, die leerkrachten praktisch moeten toepassen. Leerkrachten die tot nu toe gewend zijn kinderen hun wil op te leggen en die bij kritiek of te mondigheid over stappen op straf en helemaal geen opgelegd werk willen.
Een ander interessant gegeven is dat het niveau van het Nederlands op die pilot-scholen gelijkwaardig is aan het niveau op de controlescholen (dus Mon Plaisir was geen controleschool), dus ouders hoeven zich niet ongerust te maken. Een leuke zin, maar ik denk dat ouders zich altijd zorgen (moeten) maken. Die zorg wordt minder als je schoolkind vrolijk en enthousiast thuiskomt van school en gemotiveerd met school bezig is, maar dat gebeurt vrijwel nergens. Hoe bepaal je trouwens dat het taalniveau van flinke groepen kinderen gelijkwaardig is? Het Nederlands moet niet gelijkwaardig zijn, het moet juist beter worden… tenminste zolang je naar Nederlandstalige examens toewerkt. Ik ken wel leerkrachten van 6e klassen die zeggen dat het Nederlands in hun klas allerbelabberdst (ik gooi er even een leuk Nederlands woord in) is.
Ik las ook dat er allerlei materialen ontwikkeld zijn voor Papiaments, Nederlands, Spaans en zelfs op W.O.-gebied (en ook wiskunde in Papiaments?). Men is hier dus al een tijdje mee bezig en dat terwijl ‘we’ al jaren tijd, geld en energie besteden aan het bepalen van de kerndoelen. Doen die er opeens niet meer toe? Er zijn nog wel wat kanttekeningen te maken. Heeft u wel eens op internet naar informatie gezocht over een onderwerp in het Papiaments? Vast niet vaak, er is ook niet veel. Oftewel… modern onderwijs met inzet van de technische mogelijkheden die we nu hebben wordt feitelijk de nek omgedraaid. Of gaan we dat in een andere taal doen? En hoe zit het met de iPad-klassen op de basisschool? Zijn er methoden te downloaden in het Papiaments?
Het idee is ‘eerst de eigen taal goed leren, daarna wordt het veel eenvoudiger een andere taal te leren’. Je moet dan wel weten wat ‘een taal goed leren’ allemaal impliceert. Wat moet er allemaal gebeuren en wat heb je daarvoor nodig? Taalontwikkeling begint op jonge leeftijd en de ouders (familie) spelen daarbij de hoofdrol. Daarna komt de school en men denkt blijkbaar dat alle leerkrachten de professionaliteit hebben om Papiaments als taal goed aan te leren. Ik betwijfel dat zeer. Ik denk dat men daar veel te optimistisch over is.
Ik vraag me ook af wat de ouders van schoolgaande kinderen er van vinden en zou ook graag willen weten wat leerkrachten, bijvoorbeeld van Colegio of die uit Nederland zijn gehaald, erover denken. Als dit echt doorgaat dan is het een duidelijke ‘top-down’ maatregel, passend bij de werkwijze zoals die in het verleden werd gehanteerd en ik vrees dat we rommelige jaren tegemoet gaan en dat, zoals wel vaker, veel kinderen er de dupe van zullen worden.