Lachen is gezond. Aangezien bepaalde gezondheids-problemen op Aruba flink aanwezig zijn, kan het geen kwaad als er veel gelachen wordt.

Op de eerste dag van een schooljaar besprak ik zeker met een klas het onderwerp ‘wat is leuk?’. Is het in klas 6 nog steeds leuk om in de rij degene die voor je staat een duw te geven en dan zelf erom te lachen? Iets wat je ook al ‘leuk’ vond in klas 2. Is dat nu nog steeds leuk? Ben je niet ouder geworden?

Iedereen begrijpt dat ook wat dit betreft een ontwikkeling logisch is. Ik heb dan altijd een verhaal bij de hand (kwam ik ooit tegen in een boek) waarbij ik bepaalde scènes uitbeeld.

Een hond die klaar staat (net zoals een gas gevende auto voor vertrek) om naar een kat te snellen om het misbaksel in stukken te scheuren. De hond zit echter vast aan een lange ketting en als hij vertrokken is, rolt de ketting uit en de bek met vlijmscherpe tanden komt tot 10 centimeter van de eigenwijze snuit van de kat, die precies weet hoe lang de ketting is en ijskoud blijft zitten, de hond smalend aankijkend.

Dit beeld ik uit en de kinderen lachen zich rot. Kern van mijn ‘les’ is de constatering dat het veel leuker is om samen lol te hebben, in plaats van iemand die zijn eigen grap geweldig vindt terwijl anderen zoiets hebben van ?

Relativerend

Humor in de klas/op school is zeer belangrijk. Even keihard lachen na hard te hebben gewerkt, heeft een relativerend effect. Serieus bezig zijn en even een grap tussendoor geeft een opbeurend gevoel. Een grap en lachen doorbreekt de sleur. Het geeft positieve energie.

Zeker aan het einde van de dag en als afsluiting van de week is ‘even lol hebben’ van groot belang, want dat gevoel nemen de kinderen mee naar huis en dat brengen ze over. Misschien was het wel een verschrikkelijk saaie dag, maar door een toepasselijke afsluiting kan een negatief gevoel weggenomen worden.

Wat is humor?

Als je een ‘grap’ maakt en je ziet allemaal onbegrijpelijke gezichten op je gericht dan sla je de plank volledig mis. Ook als jij de enige bent die lacht. Iets overdreven uitbeelden werkt altijd, spelen met taal (overdrijven, fantasie, woordgrappen) biedt veel mogelijkheden. Als je een glimlach op de gezichten weet te toveren, dan ben je al goed bezig. Zo van ‘eerst verbazing (wat doet de meester?)’, naar glimlach, naar grijnslach (wat een maf).

Het is superbelangrijk voor de sfeer in de klas. De kinderen leren de leerkracht zo ook kennen. Hij is niet alleen die serieuze persoon die ons steeds aanspreekt op ons werk en onze houding, maar hij is ook iemand anders. Iemand waar je echt lol mee kunt hebben.

Verplicht op het rooster

Ik vraag regelmatig aan de kinderen die ik bijles geef: Maken leraren wel eens een grap? Doet een leraar wel eens maf?

Het komt weinig voor. Hebben de leraren geen humor of kunnen ze het niet opbrengen? Ik vind het moeilijk te doorgronden, want een klas die vrolijk is door iets wat jij gedaan hebt, geeft je toch een fijn gevoel. Het is positieve energie en die pik je op en dat geeft je weer de wil om het onderwijs zo goed mogelijk te doen en zo aantrekkelijk mogelijk te maken.

Nog erger dan de huidige saaiheid is het, als kinderen die een eigen gevoel voor humor hebben totaal niet gewaardeerd worden. Hun grappen (die echt wel gewoon leuk kunnen zijn!) worden gezien als storend en leveren eerder strafwerk op dan vrolijkheid. Vaak wordt er ‘onvoldoende gedrag’ in het rapport genoteerd. Het moet stil zijn in de klas want alleen dan is goed en serieus werk gegarandeerd. Wat een lachertje. Dat is alweer een erg foute veronderstelling.

Er zou verplicht op het rooster (als je die dan toch gebruikt) moeten staan: Lachen.

Dagelijks minstens een kwartier, geïntegreerd in het programma. Niet steeds dezelfde grap (hoewel dat op bepaalde momenten wel goed kan werken), niet alleen de leerkracht die grappig is, maar ook kinderen hun kansen geven. Of een grappig verhaal, of een ‘grappig’ stencil, of een grappig spel. Ik weet er wel een aantal.

Wil je een goede sfeer waarin de kinderen zich goed voelen, betrokken zijn en daardoor hun werk goed doen, dan is humor een absoluut noodzakelijke voorwaarde om dat te bereiken. Dat geldt overigens niet alleen voor een klas of school…